مصرف عسل در ماه رمضان

مطالعات نشان داده‌اند که بهترین زمان مصرف عسل در حالت ناشتا و قبل از صرف وعده صبحانه است. این امر به ویژه در ماه مبارک رمضان اهمیت ویژه دارد چرا که مصرف عسل در وعده سحری به تنظیم قند خون در طول روز کمک شایانی می‌ کند. عسل لاویج در این مقاله قصد دارد شما را با اهمیت مصرف عسل در ماه رمضان آشنا می کند. عسل به دلیل دارا بودن فروکتوز پس از تبدیل شدن به گلوکز به صورت گلیکوژن در کبد ذخیره شده و به تدریج در طول روز وارد جریان خون می‌شود. این فرآیند تامین انرژی پایدار را تضمین و از بروز ضعف و بی‌حالی جلوگیری می ‌کند.

عسل به عنوان یک شیرین‌ کننده طبیعی و مغذی سابقه ‌ای طولانی در تغذیه انسان دارد. این ماده ارزشمند با داشتن قند های طبیعی و ترکیبات دارویی فعال از دیرباز مورد توجه انسان بوده است. جستجوی انسان برای یافتن عسل طبیعی که قدمتی بالغ بر ده هزار سال دارد گواه بر اهمیت آن در تامین انرژی و حفظ سلامتی است.

در طبیعت تولید عسل توسط زنبور عسل نیز با هدف تامین انرژی در شرایط کمبود منابع غذایی صورت می‌ گیرد. زنبور عسل با تلاش و هوشمندی خود محصولی را تولید که انرژی نهفته خورشید را در تاریکی کندو ذخیره می‌ نماید. مصرف عسل علاوه بر تامین انرژی و ایجاد طعم شیرین نقش مهمی در حفظ سلامت انسان ایفا می ‌کند.

علاوه بر این مصرف منظم عسل در وعده سحری موجب تقویت سیستم ایمنی بدن شده که در ماه رمضان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به منظور کاهش احساس تشنگی در طول روز توصیه می‌شود پس از صرف وعده سحری یک قاشق غذاخوری عسل طبیعی را در آب ولرم حل کرده و با افزودن آب لیموی تازه میل نمایید. ترکیب عسل و آبلیمو به کاهش احساس تشنگی کمک می ‌کند.

با توجه به کاهش سطح قند خون در هنگام روزه‌ تمایل به مصرف مواد قندی در وعده افطار امری رایج است. مصرف خوراکی ‌های شیرین مصنوعی مانند زولبیا، بامیه و نبات، می ‌تواند منجر به بروز عوارض ناخواسته شود. به منظور حفظ سلامتی توصیه می ‌شود در وعده افطار از قندهای طبیعی نظیر عسل و خرما برای تنظیم سطح قند خون استفاده شود. برای این منظور می‌توان از ترکیباتی مانند شیر و عسل یا نان و عسل بهره برد و سطح قند خون را به طور متعادل افزایش داد.

مصرف عسل در ماه مبارک رمضان علاوه بر تأمین انرژی مورد نیاز برای روزه  فواید متعددی برای سلامتی به همراه دارد. با توجه به نیاز بدن به قند توصیه می ‌شود از مصرف قند های ساده و مصنوعی مانند شیرینی ‌ها، شکر، زولبیا و بامیه، شکلات و مربا اجتناب کرده و قند مورد نیاز را از منابع طبیعی مانند عسل و خرما تأمین نمود. قند موجود در عسل بدون نیاز به انسولین در بدن جذب می ‌شود به همین دلیل مصرف عسل طبیعی در ماه رمضان توسط پزشکان توصیه می ‌گردد.

در برخی رژیم‌ های غذایی مرتبط با ماه رمضان مصرف عسل در وعده افطار نیز توصیه شده است. می ‌توان روزه را با یک لیوان شربت عسل یا یک لیوان شیر به همراه خرما کشمش و عسل آغاز کرد و پس از نیم ساعت وعده غذایی اصلی را میل نمود. تنظیم اشتها در وعده افطار از اهمیت بالایی برخوردار است. مصرف مقدار کمی قند طبیعی مانند عسل، خرما و … در ابتدای افطار علاوه بر کنترل اشتها و جلوگیری از پرخوری به بهبود عملکرد مغز نیز کمک می‌ کند. لازم به ذکر است که کم ‌خوری به ویژه در وعده افطار برای حفظ سلامتی مفید است مگر در مواردی که فرد لاغر بوده و در اثر روزه‌ دچار ضعف شود.

تولید انرژی در بدن از طریق سوختن قند صورت می ‌گیرد. بنابراین برای بازیابی قوای تحلیل ‌رفته در دوران روزه‌ مصرف مواد غذایی حاوی قند طبیعی به ویژه عسل طبیعی توصیه می ‌شود. روزه ‌داران می ‌توانند با تهیه شربت عسل و آب لیموی تازه و مصرف تدریجی آن طی ۳ تا ۵ دقیقه از فواید این ماده غذایی بهره ‌مند شوند. نکته قابل توجه این است که قند موجود در عسل طبیعی بدون نیاز به انسولین در بدن جذب می ‌شود.

تأکید می ‌شود که مصرف عسل طبیعی در ماه رمضان ضروری است. عسل ‌های تقلبی یا عسل‌هایی که با تغذیه زنبورها با شکر تولید می ‌شوند نه تنها فایده ‌ای ندارند بلکه در صورت مصرف مداوم می ‌توانند منجر به بروز بیماری ‌های مزمن شوند. برای بهره‌مندی از خواص شفابخش عسل در ماه رمضان اطمینان از طبیعی بودن آن الزامی است.

کم‌ آبی بدن در فصل گرم ابتدا به کلیه ‌ها آسیب وارد کرده و سپس عملکرد سیستم‌ های شیمیایی بدن را مختل می ‌کند. تشنگی شدید در طول روزه‌ ممکن است منجر به ضعف و بی ‌هوشی شود. برای پیشگیری و مقابله با این وضعیت روزه ‌داران باید از زمان افطار تا سحر به میزان کافی مایعاتی مانند آب ولرم، شربت عسل، چای رقیق، شیر، دوغ، آب میوه و میوه‌ های آبدار مصرف کنند.

برای رفع مشکل کمبود فضا در معده هنگام افطار باید ابتدا با مصرف شربت عسل و مایعات آغاز کرده و پس از نیم ساعت غذا میل نموده و از مصرف حجم زیاد آب و غذا بلافاصله بعد از افطار خودداری کنید. در ساعات پایانی شب قبل از خواب چند لیوان آب بنوشید یا در صورت امکان نیمه ‌شب بیدار شده و مایعات مصرف کنید. این امر به حفظ ظرفیت معده کمک می‌ نماید.

مصرف تخم شربتی و تخم ریحان به دلیل خاصیت لعاب‌ دهندگی در کاهش عطش موثر است و می‌توان آن را به آب و عسل اضافه کرده و پس از چند دقیقه مصرف کنید. مصرف مخلوط آب لیمو و عسل در وعده سحر احساس تشنگی را در طول روز کاهش می‌ دهد. در صورت تعریق زیاد دو ساعت قبل از سحر آب و شربت ‌های مقوی مانند آب سیب و عسل مصرف نمایید. توجه داشته باشید که در ماه رمضان از مصرف غذا های پرنمک در افطار و سحر اجتناب کنید. مصرف چای به ویژه چای پررنگ را محدود و مصرف غذاهای سرخ‌ شده را کاهش دهید.

احساس ضعف خفیف در طول روزه‌ طبیعی بوده و با استراحت برطرف و در صورت بروز ضعف شدید مصرف مخلوط آب سیب و عسل را برای تقویت بدن توصیه می‌ شود. همچنین مصرف مخلوط آب و عسل و سوپ حاوی گوشت بوقلمون یا مرغ نیز می ‌تواند به افزایش انرژی کمک کند.

افراد دارای سابقه کم ‌خونی باید به درمان آن توجه ویژه ‌ای داشته باشند زیرا کم‌خونی می ‌تواند ضعف ناشی از روزه را تشدید کند.

گاهی اوقات کم ‌آبی بدن و تشنگی بیش از حد منجر به ضعف می‌ شود. در این موارد باید به راهکارهای مقابله با تشنگی در روزه‌ توجه کرد. برای این کار باید حل کردن یک و نیم قاشق غذاخوری عسل در آب گرم و افزودن کمی آب لیموی تازه داشته باشید این شربت باید به تدریج و طی چند دقیقه مصرف شود. مصرف دو لیوان از این شربت در طول روز به افزایش قوای بدنی کمک می ‌کند. افزودن تخم شربتی یا تخم ریحان به این شربت علاوه بر رفع ضعف به کاهش تشنگی نیز کمک می‌ نماید.

مصرف آب سیب و عسل بعد از افطار توصیه می شود. شیر بادام به عنوان یک نوشیدنی مقوی به تقویت عمومی بدن استحکام استخوان‌ ها و آرامش اعصاب کمک کننده است. بادام چرخ ‌شده را به شربت آب و عسل اضافه کرده و در وعده افطار به تدریج میل نمایید. غذا را به خوبی بجوید و از مصرف آب در حین غذا خوردن خودداری نمایید. در صورت نیاز به نوشیدن آب آن را بعد از غذا مصرف کنید.خواب کافی و باکیفیت داشته باشید و از استفاده از وسایل الکترونیکی قبل از خواب خودداری کنید.

نوشیدنی های مناسب در ماه رمضان

نوشیدنی ‌های تهیه شده از مواد طبیعی گزینه ‌ای مناسب برای جبران کمبود آب بدن در فاصله افطار تا سحر هستند. به منظور شیرین کردن این نوشیدنی ‌ها عسل به دلیل طعم مطلوب و نیاز به مقدار کمتر جایگزین مناسبی برای قندهای مصنوعی است.

نوشیدنی خاکشیر و عسل

یک قاشق چای‌خوری خاکشیر را در یک پارچ آب حل کرده و با افزودن عسل، نوشیدنی گوارایی تهیه کنید. میزان عسل را با توجه به ذائقه خود تنظیم کنید.

ترکیب خاکشیر، تخم شربتی و عسل

این ترکیب علاوه بر رفع تشنگی، به حفظ رطوبت بدن در طول روزه‌داری کمک می‌کند.

شیر و عسل

این ترکیب، به دلیل دارا بودن مواد مغذی، یک وعده غذایی کامل به شمار می‌رود و انرژی مورد نیاز بدن را تامین می‌کند.

اهمیت مصرف عسل در ماه رمضان

عسل به عنوان منبعی غنی از انرژی و مواد مغذی نقش بسزایی در تامین انرژی کوتاه و بلند مدت سلول ‌ها و اندام‌ های بدن ایفا می ‌کند. در طول روزه‌که بدن به مدت طولانی از دریافت مواد غذایی محروم است انتخاب یک رژیم غذایی سالم و طبیعی برای تامین انرژی و ریزمغذی ‌های ضروری اهمیت ویژه‌ ای دارد. عسل محلولی فوق اشباع از قند های ساده و پیچیده است. در عسل طبیعی بیش از ۴۵ نوع قند شناسایی شده که عمدتاً شامل قند های ساده و زود جذب مانند فروکتوز، گلوکز، ساکارز و مالتوز است.

قندهای موجود در عسل به سرعت وارد جریان خون شده و انرژی مورد نیاز سلول ‌های بدن را تامین می ‌کنند. قند های اضافی به صورت پلی‌ ساکارید ذخیره ‌ای به نام گلیکوژن در کبد و عضلات ذخیره می ‌شوند. به طور متوسط هر فرد می‌تواند ۴۵۰ تا ۵۵۰ گرم گلیکوژن را در بدن خود ذخیره کند. نسبت مناسب فروکتوز به گلوکز در عسل باعث می ‌شود که این قند به سرعت به گلیکوژن در عضلات و کبد تبدیل شود و در مواقع نیاز از طریق هورمون انسولین به گلوکز تبدیل شده و انرژی مورد نیاز اندام ‌های مختلف به ویژه عضلات و سلول‌های عصبی را تامین کند.

در واقع گلیکوژن نقش مهمی در تامین انرژی بدن در طول روزه‌ یا ورزش‌ های سنگین ایفا می‌کند. در ساعات پایانی روزه‌ بدن با کمبود انرژی و قندهای ساده مواجه شده و با افت قند خون، گلیکوژن از طریق آنزیم گلیکوژن فسفریلاز شکسته شده و به گلوکز تبدیل می‌ شود. گلوکز به سرعت وارد جریان خون شده و از افت بیشتر قند خون جلوگیری می‌ کند. عسل به عنوان منبعی غنی از فروکتوز و گلوکز می‌ تواند به تامین گلیکوژن کبد و عضلات کمک کند.

مصرف عسل در ماه رمضان در وعده سحری راهکاری مناسب برای حفظ تعادل قند خون در طول روز است. قندهای طبیعی موجود در عسل به سرعت جذب بدن شده و انرژی لازم را فراهم می‌ کنند در حالی که فروکتوز موجود در آن به تدریج جذب شده و انرژی پایدار را تامین می‌ کند. علاوه بر این عسل با تقویت سیستم ایمنی به عنوان یک انتقال‌ دهنده عصبی سروتونین عمل کرده و به بهبود خلق و خو و کاهش خستگی کمک می‌ کند.