زنبور عسل نژاد کارنیکا

زنبور عسل نه تنها یک حشره تولید کننده بلکه یک عامل اقتصادی و فرهنگی مهم در سطح جهان بوده و در میان زیرگونه های متعدد موجود در دنیا انتخاب نژاد مناسب برای زنبورداری حرفه ای و صنعتی یک دغدغه کلیدی است.  عسل لاویج در این مقاله قصد دارد شما را با زنبور عسل نژاد کارنیکا آشنا کند پس با ما همراه باشید. زنبورعسل نژاد کارنیکا (Apis mellifera carnica) بدون شک محبوب ترین و موفق ترین نژاد زنبور عسل در سطح جهان می باشد. این نژاد اروپایی با ویژگی های مثبت فراوان توانسته جایگاه ویژه ای در زنبورداری های تجاری بزرگ دنیا کسب کند. زنبورداران بسیاری در ایران نیز به دلیل قابلیت های استثنایی کارنیکا به پرورش آن روی آورده اند.

برای موفقیت در تولید محصولاتی مانند عسل طبیعی ، ژل رویال و بره موم انتخاب نژادی که کمترین استرس را به زنبوردار وارد و بیشترین بهره وری را داشته باشد حیاتی است. نژاد کارنیکا به دلیل سازگاری بالا رفتار آرام و بازدهی عالی در تولید عسل به عنوان بهترین نژاد برای زنبورداری شناخته شده که در این مقاله به بررسی عمیق ویژگی های نژاد کارنیکا خاستگاه آن و دلایلی که این زنبور را تبدیل به یک انتخاب برتر برای تولید محصولات با کیفیت مانند عسل لاویج کرده می پردازیم.

خاستگاه زنبور عسل نژاد کارنیکا

بیش از ۲۰۰ نژاد زنبور عسل در جهان شناخته شده که تنها ۲۵ زیرگونه آن زنبور عسل واقعی هستند و در اروپا پنج زیرگونه رایج وجود دارد که زنبور کارنیولاین یا زنبور خاکستری کارنیکا یکی از آن هاست.

نژاد زنبور عسل کارنیکا که گاهی اوقات به آن کراجینکا یا کارنیولان نیز گفته می شود زیرگونه ای از زنبور عسل اروپایی بوده و این نژاد در نیمه دوم قرن گذشته در منطقه اسلوونی پرورش داده شده اگرچه خاستگاه اصلی زنبور کارنیکا در صربستان و ایالت قدیمی کراجینا قرار دارد اما توسعه و پیشرفت آن در اسلوونی انجام گرفت. زنبور کارنیولاین توسعه یافته همان نژاد اصیل کارنیولاین است که در اسلوونی و مناطق همسایه مانند اتریش و شرق تا رومانی و بلغارستان رشد یافت.

در قرن گذشته نژاد کارنیکا به سرعت در اروپای شرقی و غربی رواج یافت و امروزه در بیشتر نقاط جهان محبوب است و نام علمی این زنبور Apis mellifera carnica  و در ابتدا این نژاد به دلیل نوارهای سیاه و موهای خاکستری روشن تا زرد به زنبور خاکستری کارنیولان معروف بود.

تمایز نژاد جغرافیایی و نژاد پرورشی زنبور عسل کارنیکا

مهم است که بین نژاد جغرافیایی کارنیولان و نژاد پرورشی کارنیکا تمایز قائل شویم. نژاد کارنیولان یک نژاد جغرافیایی بومی منطقه بالکان در کنار دریای سیاه با زمستان های سرد و تابستان های گرم و مرطوب است اما نژاد کارنیکا یک نژاد پرورشی بوده که طی ده ها سال اصلاح نژادی دقیق در کشورهایی مانند اتریش سوئیس و کوه های آلپ توسعه یافته و هدف از این اصلاح نژاد تقویت پتانسیل های مورد نیاز برای زنبورداری صنعتی بوده است. در حال حاضر اتریش و آلمان سهم عمده ای در اصلاح نژاد ملکه کارنیکا دارند و مراکز معتبر اصلاح نژاد این کشورها توانسته اند به حدی موفق عمل کنند که زنبورداران اروپایی با داشتن این نژاد نیاز به هیچ نژاد دیگری را حس نکنند.

پیشگامان در پیشرفت زنبور عسل کارنیکا

در قرن هجدهم افراد مهمی در پیشرفت زنبورداری و نژاد کارنیکا نقش داشتند. پیتر پاول گلاور (۱۷۲۱ تا ۱۷۸۴) زمان و پول زیادی را صرف پیشرفت زنبورداری در کارنیولا کرد. آنتون جانشا (۱۷۳۴ تا ۱۷۷۳) نیز به دستور امپراتور اولین معلم زنبورداری در دربار سلطنتی اتریش لقب گرفت و میراث بزرگی از دانش از جمله راهنمای کامل زنبورداری و رساله ای در مورد بچه دهی زنبورها به جا گذاشت. فیلیپ روتشوتز اولین تاجری بود که جهان را در مورد زنبور کارنیولا آگاه و در سال ۱۸۵۷ آن را کارنیولاین معرفی نمود. همچنین گوای دو اسکِلِنا متولد ۱۸۷۱ در اتریش از ۴۷ کلنی خود لاین نژاد پرورشی زنبور عسل کارنیکا را تولید کرد و اولین اتحادیه پرورش ملکه زنبور عسل اتریش را در سال ۱۹۲۱ تاسیس و امروزه به عنوان پدر بزرگ زنبور نژاد کارنیکا شناخته می شود.

ویژگی های ملکه کارنیکا اصل

زنبور عسل کارنیکا دارای ویژگی های مثبت بسیاری است به طوری که معایب آن در برابر مزایایش ناچیز به شمار می روند و این ویژگی ها شامل خصوصیات ظاهری قابلیت های کلنی و بهره وری هستند. در زیر به مهم ترین این خصوصیات اشاره می کنیم:

آرامش و رفتار غیرتهاجمی

یکی از مزایای بزرگ نژاد کارنیکا آرامش مثال زدنی و عدم تحریک پذیری آن است که این ویژگی کارنیکا را برای زنبورداران مبتدی بسیار ایده آل می سازد. زنبور کارنیکا بسیار کم نیش می زند و زنبوردار می تواند به آرامی بدون اینکه زنبورها پرخاشگری نشان دهند کندو را بازرسی کند. آرامش این نژاد به حدی است که در بسیاری از موارد زنبوردار برای بازرسی نیازی به کلاه یا لباس ندارد. مراکز اصلاح نژاد در اروپا تایید می کنند که کارنیکای اصل آرام بوده و به راحتی بدون جنگ و نبرد جایگزین می شود.

بهره وری بالا در تولید عسل و قدرت جمع آوری شهد

کارنیکا یک زنبور سخت کوش است و بهره وری عسل آن می تواند ۱٫۵ برابر بیشتر از سایر نژادها باشد. این نژاد در مقایسه با زنبور قفقازی ۳۷ درصد و در مقایسه با زنبور ایتالیایی ۱۸ درصد بیشتر عسل تولید می کند و همچنین به طور میانگین کارنیکا سه برابر گونه های ایرانی عسل تولید می کند.

یکی از برتری های کارنیکا طولانی بودن خرطوم آن است که به آن اجازه می دهد شهد را با محتوای قند پایین نیز جمع آوری کند. طول خرطوم زنبور کارگر کارنیکا بین ۶٫۶ تا ۶٫۸ میلی متر بوده از این زنبور کارنیکا می تواند از گیاهان علوفه ای مانند یونجه و شبدر بهره برداری عالی داشته در حالی که نژادهای خرطوم کوتاه قادر به این کار نیستند. این زنبور همچنین بهترین منبع شهد را به راحتی پیدا می کند و برای یافتن بهترین گیاهان پروازهای طولانی انجام می دهد. در شرایط آب و هوایی خوب بهره وری اولیه می تواند به میزان ۳۰ کیلوگرم در یک کندو برسد.

اگر به دنبال تجربه طعم اصیل و خواص بی نظیر عسل طبیعی هستید می توانید تنوع محصولات با کیفیت ما را در سایت عسل لاویج مشاهده کنید. ما تضمین کیفیت و خلوص را به شما هدیه می دهیم.

مدیریت جمعیت و رشد انفجاری بهاره

یکی از ویژگی های مهم کارنیکا رشد جمعیت بالا و باروری انفجاری بهاره است. اگرچه کارنیکا بهار را دیرتر از بقیه نژادها شروع می کند اما به محض استارت تخم ریزی ملکه سبب رشد انفجاری جمعیت می شود. این رشد سریع سبب شده که کلنی به سرعت جمعیت سازی کرده و بتواند از شهد اولیه بهار استفاده کند.

کارنیکا مدیریت خوبی در تنظیم جمعیت دارد. در اوج جریان تخم ریزی روزانه تا ۳۰۰۰ تخم می گذارد و همچنین در زمان کمبود منابع یا در ابتدای برداشت اصلی عسل پرورش نوزاد را محدود یا تخم ریزی را کاملا قطع می کند. این کاهش تخم ریزی فرصت بسیار خوبی برای زنبوردار فراهم می کند تا در زمان قطع تخم ریزی بهترین زمان برای کنه کشی را داشته باشد.

موم بافی و کمبود بره موم

زنبورهای کارنیکا موم بافان حرفه ای هستند قاب عسل را با سرپولک سفید و خشک پلمپ می کنند که بسیار زیباست. کارنیکا موم سفید و تمیز می بافد و در ذخیره سازی عسل مدیریت بالایی دارد و عسل را ابتدا در بخش پایین کندو و سپس در بدنه یا طبق ذخیره می کند.

نژاد کارنیکا برخلاف نژادهای تیره رنگ مانند قفقازی بره موم بسیار کمی تولید و این ویژگی یک مزیت برای زنبورداری صنعتی محسوب می شود زیرا بازدید سریع و بدون مشکل کلنی ها را تسهیل خواهد نمود.

سازگاری بالا و جهت گیری عالی

زنبور کارنیکا دارای انطباق پذیری بسیار خوبی با شرایط آب و هوایی مختلف است. این زنبورها در مناطق کوهستانی عملکرد خوبی داشته و می توانند عسل را در ارتفاع ۱۵۰۰ متری جمع آوری کنند. هوای ابری و سرد نیز مانعی برای پرواز و کار آن ها ایجاد نمی کند.

این قابلیت سازگاری سبب شده که کارنیکا در مناطقی با زمستان های سرد بهار کوتاه و تابستان های گرم عملکرد عالی داشته باشد و به دلیل همین سازگاری بالا کارنیکا حتی در ایران با انواع شرایط اقلیمی موجود در کشورمان سازگار است. بازدید کارشناسان وزارت جهاد کشاورزی از یک زنبورستان کارنیکا در خوزستان نشان داد که این نژاد پتانسیل همزیستی با سخت ترین شرایط آب و هوایی را دارد. کارنیکا همچنین دارای حس بویایی و حس جهت گیری بسیار خوبی است از این رو کندوی خود را گم نمی کند.

مقاومت در برابر بیماری و زمستان گذرانی

کارنیکا دارای مقاومت بالایی در برابر اکثر بیماری ها و مسمومیت ها دارد و در برابر بیماری فلج شدن که حشرات در زمستان های سرد طولانی مستعد آن هستند مقاوم است.

برای زمستان گذرانی کارنیکا زود آماده می شود. زنبورهای کارنیکا قادرند با جمعیت کم نیز زمستان را پشت سر بگذارند و یکی از دلایل موفقیت آن ها مصرف پایین خوراک در زمستان است. اگرچه کارنیکا به هوای خیلی سرد مقاوم بوده ولی در یخبندان های سخت مانند منفی ۲۰ درجه سانتی گراد کندوها باید عایق بندی شوند.

سایر مزایای کلیدی

زنبورهای کارگر کارنیکا ۴ تا ۹ روز بیشتر از سایر نژادها عمر می کنند.

کارنیکا در تولید ژل رویال عملکرد بالایی دارد.

این زنبورها در برابر حمله آسیب پذیر هستند اما از کندوی خود در مقابل غارت به خوبی محافظت می کنند.

ویژگی های ملکه و استانداردهای ریخت شناسی زنبور عسل کارنیکا

برای حفظ کیفیت و خلوص نژادی در زنبورداری صنعتی بخصوص برای تولید عسل های مرغوب مانند عسل لاویج شناخت ویژگی های ملکه کارنیکا اصل ضروری است. ملکه کارنیکا اصل دارای ویژگی های خاصی بوده که در هر حالتی قابل شناسایی می باشد.

خصوصیات ظاهری ملکه

ملکه کارنیکا دو برابر بزرگتر از زنبورهای کارگر است. ملکه تخم ریز کارنیکا اصل حدودا ۳۵ میلی گرم وزن دارد. وزن ایده آل برای یک ملکه باکره با کیفیت بین ۲۰ تا ۲۵ میلی گرم بوده و نباید کمتر از ۱۸ میلی گرم باشد. ملکه کارنیکا دارای رنگ قهوه ای تیره با خط های قهوه ای روشن که طول بال های ملکه تقریباً نیمی از طول بدن است.

استانداردهای ریخت شناسی زنبوران کارگر

برای مشخص کردن خلوص نژادی از اندازه گیری های ریخت شناسی استفاده می شود. برخی از این استانداردها برای زنبوران کارگر نژاد کارنیکا عبارتند از:

میانگین شاخص کوبیتال برای زنبور کارگر کارنیکا ۲٫۵ است و محدوده قابل قبول آن ۲٫۴ تا ۲٫۷ می باشد.

حلقه بند اول و دوم شکمی از سمت سینه دارای دو دایره زرد متمایل به قهوه ای است که حداکثر ۳۰ درصد از زنبوران کارگر مجاز به داشتن یک حلقه شکمی زرد مایل به قهوه ای تیره هستند.

موی حلقه پنجم شکمی بسیار کوتاه و حدود ۰٫۳۵ میلی متر است.

اهمیت لاین های اصلاح شده و خلوص ژنتیکی

نژاد کارنیکا از لاین های متفاوتی برای کاربری های متفاوت اصلاح شده است که نژادهای پرورشی کارنیکا باید دارای استاندارد ژنتیکی مشخص بین المللی باشند. برای حفظ اصالت و صفات کارنیکا باید از پرورش متقابل با نژادهای دیگر جلوگیری شود.

یکی از روش های اصلی برای تولید ملکه با کیفیت لقاح مصنوعی است ملکه لقاح مصنوعی پس از بلوغ به وسیله دستگاه و با اسپرم نر خالص لقاح می شود. در زنبورداری های حرفه ای به منظور تضمین کیفیت ملکه های پرورشی از لاین های مادری کلاس A استفاده که در صنعت پرورش ملکه کنترل باروری ملکه ها از اهمیت بالایی برخوردار است. یک تخم گذاری بسیار کامل و بدون حجره خالی نشانگر باروری عالی و عدم بروز بیماری های همخونی است و در صورت مشاهده سلول های خالی زیاد (مانند ۲۵ درصد یا ۵۰ درصد) که نشان دهنده باروری خویشاوندی نزدیک و بیماری همخونی است باید از لاین های دیگر در تولید نر استفاده کرد.

تفاوت کارنیکا با نژادهای دیگر و اهمیت آن برای زنبورداران ایرانی

در ایران نژاد بومی (Apis mellifera meda) سال ها وجود داشته و با شرایط کشور هماهنگ شده اما در سال های اخیر ورود ملکه های غیر بومی به کشور اختلاط نژادی در زنبور عسل ایرانی را نیز به همراه داشته است.

زنبور عسل ایرانی تمایل زیادی به بچه دهی دارد و رفتار تهاجمی تری نسبت به کارنیکا دارد و در مقابل کارنیکا نه تنها به دلیل بازدهی بالا در تولید عسل بلکه به دلیل رفتار آرام و قابلیت سازگاری بالا برای زنبورداری صنعتی در ایران برتری دارد.

مطالعات مورفومتریک نشان داده که هیبرید کارنیکا که با پایه مادری بومی و پایه پدری کارنیکا در ایران پرورش داده در صفاتی مانند طول خرطوم و عرض بال جلو و عقب تفاوت های معنی داری با نژاد بومی خالص نشان می دهد این تفاوت ها به دلیل غلبه ژن های پایه پدری کارنیکا است که منجر به بهبود ویژگی های اقتصادی مانند توانایی جمع آوری شهد با خرطوم بلند می شود.

اگر به دنبال عسل صد در صد طبیعی و بدون افزودنی هستید عسل لاویج با تکیه بر تجربه زنبورداران با دانش و استفاده از بهترین نژادهای زنبور عسل مانند کارنیکا توانسته محصولی مطابق با استاندارد جهانی را به بازار عرضه کند. برای خرید عسل با کیفیت و کسب اطلاعات بیشتر همین حالا به فروشگاه آنلاین عسل لاویج مراجعه کنید.

معایب و چالش های مدیریت نژاد کارنیکا

با وجود مزایای فراوان زنبور کارنیکا دارای چند نقطه ضعف است که زنبورداران باید به آن ها توجه کنند:

کارنیکا بهار را دیرتر شروع می کند و به همین دلیل ممکن است برخی از عسل های اولیه را به دلیل جمعیت پایین از دست بدهد.

به دلیل توسعه سریع و فشرده جمعیت در بهار اگر فضای کافی در کندو فراهم نشود زنبورها به دنبال بچه دهی و ازدحام خواهند بود. زنبوردار باید فضای کندو را به موقع افزایش دهد.

در پاییزهای گرم اگر ملکه تخم ریزی بالا داشته باشد مصرف خوراک کلنی افزایش می یابد.

نژاد کارنیکا به طور کلی قیمت بالاتری نسبت به سایر نژادها دارد.

در برخی منابع ذکر شده است که کارنیکا پایداری ژنتیکی خوبی ندارد و برای حل این مشکل باید به حفظ خلوص و اصلاح نژادی دقیق توجه شود.

نکات کاربردی برای پرورش ملکه کارنیکای موفق

برای داشتن یک زنبورستان موفق با نژاد کارنیکا لازم است که معیارهای خاصی در پرورش ملکه رعایت شود.

معیارهای ارزیابی ملکه مولد کارنیکا:

زنبورها باید روی قاب آرام و مطیع باشند.

عدم تمایل به بچه دهی و تقسیم شدن یک ویژگی مهم اصلاح نژادی است.

زنبورهای کارگر یک کلنی باید از نظر رنگ یکسان باشند و ملکه های اصیل کارنیکا زنبوران کارگر و نر مشکی خاکستری و یک دست تولید می کنند.

ارزیابی عملکرد کلنی از نظر تولید عسل و سرعت رشد بسیار حیاتی است.

توانایی زنبورها در حذف زنبورهای بیمار و مرده و همچنین مقاومت طبیعی در برابر کنه واروا اهمیت زیادی دارد.

مدیریت کلنی برای زمستان گذرانی

برای موفقیت در زمستان گذرانی با نژاد کارنیکا لازم است بعد از برداشت آخرین عسل سریعا شرایط برای زنبورسازی زمستانه فراهم شود و اگر طبیعت گرده کافی ندارد کیک گرده باید در اختیار کلنی قرار داده شود. اگرچه کارنیکا می تواند با جمعیت کم زمستان را بگذراند اما در شرایط سخت زمستان نیاز به ذخیره غذایی بیشتر (دو و نیم تا سه کیلو عسل برای هر قاب) دارد.

آینده زنبورداری با کارنیکا

در حال حاضر مراکز معتبر پرورش ملکه کارنیکا در اروپا و جهان به طور مداوم در حال ارتقای ویژگی های این نژاد از طریق اصلاح نژاد هستند. تمرکز روی بهبود مقاومت ژنتیکی در مقابل کنه واروا و افزایش تولید عسل از اهداف اصلی این اصلاح نژاد بوده و نژاد کارنیکا به عنوان یک ژنتیک بلند خرطوم شناخته شده که قادر است از همان هفته های اول شروع جریان شهد به صورت بهینه برداشت خود را آغاز کند.

زنبورعسل نژاد کارنیکا با نام علمی Apis mellifera carnica نه تنها یک زیرگونه پر بازده است بلکه مجموعه ای از ویژگی های مثبت از جمله آرامش زیاد مقاومت بالا موم بافی حرفه ای و سازگاری با شرایط سخت محیطی را به همراه دارد. این نژاد با رشد انفجاری در بهار و توانایی تولید عسل بیشتر نسبت به سایر نژادها بهترین انتخاب برای زنبورداری صنعتی بوده و در نهایت به تولید عسل های باکیفیت و ارگانیک منجر می شود.

ما در عسل لاویج با افتخار از مرغوب ترین نژادهای اصلاح شده زنبورعسل مانند کارنیکا برای تضمین کیفیت و اصالت محصولات خود بهره می بریم. اگر به دنبال خرید عسل طبیعی با بالاترین استانداردها هستید و می خواهید طعم واقعی سلامت را بچشید از شما دعوت می کنیم تا با کلیک روی این لینک از محصولات ما در فروشگاه عسل لاویج دیدن نموده و تجربه ای متفاوت از عسل طبیعی را کسب کنید.